ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΠΟΙΟΥ;

Γράφει ο Γιώργος  Κασσάρας

π. βουλευτής Δωδεκανήσου

Μέλος του Π. Σ. της Κοινωνικής Συμφωνίας

Με αφορμή την αποπομπή, σε λιγότερο από 2 χρόνια και του δεύτερου κατά σειρά  προσώπου που προΐστατο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων,   θέλω να καταθέσω κάποιες σκέψεις γι’ αυτόν τον δήθεν  ανεξάρτητο θεσμό.

Η  ΓΓΔΕ  αν δεν είναι η πιο σημαντική Δημόσια Υπηρεσία, είναι σε κάθε περίπτωση από τις σημαντικότερες. 

Ως υπηρετήσας, επί 35 συναπτά έτη, στις υπηρεσίες που την συγκροτούν,  γνωρίζω εκ των έσω το σοβαρό εθνικό ρόλο που επιτελούν   και  γι’  αυτό  τις χαρακτηρίζω ως  ισάξιες με τις υπηρεσίες Εθνικής Άμυνας της χώρας, η λειτουργία των οποίων άλλωστε, δεδομένου του «δει δη χρημάτων»,  συνδέεται και εξαρτάται άμεσα από την αποτελεσματική λειτουργία της ΓΓΔΕ και συνολικά  του Υπουργείου Οικονομικών.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ  ΓΓΔΕ  ΑΠΟ… ΤΟΥΣ  ΑΛΛΟΥΣ

Ας  δούμε λοιπόν, κατ’ αρχήν,  τι εννοούμε  λέγοντας ανεξάρτητη ΓΓΔΕ. 

- ανεξάρτητη από την κυβέρνηση;

- ανεξάρτητη από την τρόικα;

- ανεξάρτητη από τα κόμματα;

- ανεξάρτητη από διάφορα οικονομικά και λοιπά συμφέροντα;

Αν  απαντήσουμε  σε αυτά  τα ερωτήματα,  νομίζω ότι  θα  έχουμε αυτομάτως περιγράψει

την ιδιότητα και τον ρόλο του προσώπου,  που πρέπει να είναι επικεφαλής των Δημοσίων Εσόδων.

Το  πρόβλημα είναι ότι σε αυτά τα ερωτήματα  ο καθένας από τους  παραπάνω απαντά μεν,  «ναι,  πρέπει να είναι ανεξάρτητη», εννοώντας όμως από όλους τους άλλους,  εξαιρώντας  φυσικά  τον εαυτό του. Συγκεκριμένα:

Η κυβέρνηση εννοεί ότι είναι η  Δημόσια Υπηρεσία δια της οποίας εφαρμόζεται η φορολογική πολιτική και επομένως πρέπει να λειτουργεί υπό τις εντολές της. 

Η  τρόικα εννοεί ότι η ΓΓΔΕ  που συλλέγει τα έσοδα, πρέπει να λειτουργεί υπό την καθοδήγηση και  την υψηλή εποπτεία της,  αφού η Ελλάδα είναι καταχρεωμένη και εξαρτώμενη οικονομικά από τους δανειστές. 

Τα κόμματα, λειτουργώντας με τον παραδοσιακό παλαιοκομματισμό τους,  θεωρούν ότι μπορούν να παρεμβαίνουν, με σκοπό την ευνοϊκή αντιμετώπιση  των πολιτικών τους φίλων.

Τα διάφορα ιδιωτικά οικονομικά  συμφέροντα χρησιμοποιούν κάθε μέσο και τρόπο για να υπερασπιστούν  τον εαυτό  τους, αφού θεωρούν ότι το κράτος υπάρχει για να τους υπηρετεί.

 Έτσι λοιπόν, και δυστυχώς διαχρονικά, ο κάθε φορά ισχυρότερος θεσμός ή παράγων διορίζει, έστω και αν αυτό δεν είναι εμφανές, τον επικεφαλής Γενικό Γραμματέα, ο οποίος βέβαια είναι αναλώσιμος αλλά και ευάλωτος στις εξωθεσμικές παρεμβάσεις του θεσμού ή του οικονομικού παράγοντα  που τον επέβαλε.

ΓΓΔΕ: ΑΠΛΑ ΜΙΑ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Η  προσωπική  μου άποψη  είναι ότι η ΓΓΔΕ δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια Δημόσια Υπηρεσία. Κορυφαία; Ναι! Νευραλγική; Ναι! Η καρδιά της Δημόσιας Διοίκησης; Ναι!  Σε κάθε περίπτωση όμως είναι μια Δημόσια Υπηρεσία και σαν τέτοια πρέπει να λειτουργεί. Όπως   κάθε άλλη Δημόσια Υπηρεσία, στηριζόμενη στο Σύνταγμα, στους νόμους του Κράτους και στις αρχές του Κράτους Δικαίου και  της  χρηστής διοίκησης.

Όπως  και κάθε Δημόσια Υπηρεσία, αλλά πρωτίστως αυτή που ελέγχει και φορολογεί τον παραγόμενο πλούτο της χώρας,  πρέπει να λειτουργεί ανεπηρέαστη από κάθε είδους συμφέροντα και μηχανισμούς. Δεν επιτρέπεται να την ποδηγετεί οποιοσδήποτε και ο επικεφαλής της πρέπει, πάση θυσία, να υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον. Στα ευνομούμενα κράτη η νομοθετική εξουσία (Βουλή) νομοθετεί και η εκτελεστική εξουσία (Κυβέρνηση,  δια της Δημόσιας Διοίκησης, διοικεί  το κράτος. Ασφαλώς κάθε  παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και παράνομη πράξη των διοικούντων  τιμωρείται ή πρέπει να τιμωρείται.

ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΙΣ  ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΡΧΕΣ

Ο έλεγχος και η τιμωρία είναι βασικά συστατικά της Δημοκρατίας. Στη χώρα μας δυστυχώς και αυτό το κομμάτι πάσχει σοβαρά.  Κάπως  έτσι μας προέκυψαν οι ανεξάρτητες αρχές.

Η   πολιτική  εξουσία,  αδυνατώντας να ξεφύγει από τον κακό εαυτό της και κυρίως την κακοδιοίκηση και την ατιμωρησία, εφηύρε τις ανεξάρτητες αρχές,  μεταθέτοντας έτσι την ευθύνη αλλά και το πολιτικό κόστος.

Με αυτόν τον τρόπο  βρεθήκαμε με πλήθος ανεξάρτητων(;) αρχών, πέραν από τις πέντε ρητά αναφερόμενες στο Σύνταγμα μας.  Όργανα – θεσμούς δημόσιας εξουσίας  δηλαδή, έξω από την κύρια  δομή  των υπουργείων, στις παρυφές της Δημόσιας Διοίκησης, τα οποία υποκαθιστούν σε σημαντικές  τους αρμοδιότητες δημοκρατικά νομιμοποιημένα όργανα, δεν λογοδοτούν στην δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και   η σωστή λειτουργία τους επαφίεται στην καλή πρόθεση του επικεφαλής τους. 

Το κράτος όμως και πολύ περισσότερο το δημόσιον συμφέρον, δεν μπορεί να βασίζεται σε προθέσεις  προσώπων. Υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο της Δημόσιας Διοίκησης, που ορίζει τον τρόπο λειτουργίας και μόνον αυτό πρέπει να είναι ο οδηγός. 

ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ  ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΓΓΔΕ

Εν τέλει και δεδομένων όλων των παραπάνω, θεωρώ ότι  εξ αρχής ήταν λάθος η αποδοχή της  λογικής  των δανειστών περί  ανεξάρτητης αρχής  Δημοσίων Εσόδων. Δεν είναι δυνατόν ο πιο νευραλγικός τομέας του κράτους, η καρδιά της Δημόσιας Διοίκησης να είναι ανεξάρτητη  αρχή ή Νομικό Πρόσωπο. Η πολιτική ευθύνη και το πολιτικό κόστος της δράσης της φορολογικής διοίκησης, δεν μπορεί να ανήκει σε κανέναν άλλον παρά μόνον στη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας.

Αν θέλουμε, ως πολιτικό σύστημα, να κάνουμε κάτι πραγματικά ρηξικέλευθο  για τη Δημόσια Διοίκηση, πρέπει επιτέλους να την αναβαθμίσουμε και να την αφήσουμε να επιτελέσει ανεπηρέαστα το έργο της  και  ειδικά  στο κορυφαίο λειτούργημα της φορολόγησης.

Να την εμπιστευθούμε και να την θωρακίσουμε με το απαραίτητο νομικό πλαίσιο, γιατί διαθέτει σπουδαίο επιστημονικό δυναμικό  που  γνωρίζει καλύτερα πως προστατεύεται το δημόσιο συμφέρον.

Να ενοποιήσουμε όλους τους φορολογικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, υπό ένα ενιαίο κέντρο σχεδιασμού και συντονισμού, ώστε να σταματήσει ο κατακερματισμός και ο αποπροσανατολισμός των ελέγχων.  

Να προσφέρουμε συνάμα νομική προστασία και υποστήριξη στους ελεγκτές και στους υπαλλήλους της ΓΓΔΕ κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, καθότι αυτοί ελέγχουν και έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τα τεράστια συμφέροντα, αδυνατώντας με τους πενιχρούς μισθούς να υπερασπιστούν επαρκώς τους εαυτούς τους.   

Δεν χρειάζεται ασυλία ο επικεφαλής πολιτικός ή ο Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, όπως γράφτηκε ότι απαιτούν οι δανειστές. Δεν πραγματοποιεί τους ελέγχους αυτός. Αυτός συνήθως γίνεται αποδέκτης παράνομων παρεμβάσεων  και απλά οφείλει να μην υποκύπτει. Οι υπάλληλοι ελέγχουν και επιβάλλεται να ισχύσει και γι’ αυτούς π.χ. το άρθρο 177 του Ν. 4261/2014 που ισχύει για το  προσωπικό των Διευθύνσεων Ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Θεωρούμε  ότι η Δημόσια Διοίκηση χωρίς εξωγενείς παρεμβάσεις, με αξιοκρατικές διαδικασίες μπορεί να αναδείξει, τον άριστο εκ των στελεχών της, στη θέση  του μόνιμου Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ως καταληκτικού βαθμού στην ιεραρχία του Υπουργείου Οικονομικών. Ως  φυσικός ηγέτης και γνώστης της υπηρεσίας,  αυτός ο Γενικός Γραμματέας  θα μπορέσει να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο του επικεφαλής της Γραμματείας,  υπερασπιζόμενος  το δημόσιο συμφέρον,  με βάση τις γνώσεις  και  τον όρκο του για πιστή τήρηση του Συντάγματος και των νόμων του κράτους και βέβαια εν γνώσει των συνεπειών του νόμου σε περίπτωση επιλήψιμης συμπεριφοράς.