ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ

200 χρόνια κοντά μετά το 1821, η Ελλάδα έχει ανάγκη την ιστορική της επανίδρυση.

Ο κόσμος όλος, ο πλανήτης, είναι αλληλένδετος. Μα κάθε τόπος και κάθε λαός έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, που αλληλεπιδρούν με το παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Το σύγχρονο ελληνικό κράτος και η σύγρονη ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζονται από την πρώτη στιγμή της συγκρότησής τους το 1828 από μιαν ανέχεια, η οποία διατρέχει με διάφορες μορφές το σύνολο της νεοελληνικής ιστορίας μέχρι και σήμερα.
Η ανέχεια είναι «ιδρυτική». Η Ελλάδα δεν είχε, τότε το 1828, από μόνη της τις δυνάμεις να απαλλαχθεί από τον Οθωμανικό ζυγό και να συγκροτήσει την κοινωνία της. Χρειάστηκε την παρέμβαση- βοήθεια των μεγάλων δυνάμεων της εποχής.
Το δίπολο ανέχειας-παρέμβασης έχει έκτοτε πολλά επεισόδια, μεταξύ άλλων:
Τη δολοφονία από Έλληνες του πρώτου Έλληνα κυβερνήτη, αλλά και υπουργού εξωτερικών της τσαρικής Ρωσσίας, Καποδίστρια. Τη διακυβέρνηση της χώρας για κοντά 140 χρόνια από αλλοδαπούς βασιλείς. Τα απανωτά πραξικοπήματα από δικτάτορες. Τον εθνικό διχασμό και τον εμφύλιο. Τις απανωτές πτωχεύσεις-διασώσεις-εποπτείες.
Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα με μεγάλη ιστορία, που βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο πάνω στον πλανήτη. Δεν θα πάψει να εξαρτάται από την παγκόσμια ιστορία και να επηρεάζεται από μεγάλες χώρες.
Όμως, μπορεί και πρέπει 200 χρόνια μετά το 1821, να αναμετρηθεί και με τη δική της ανέχεια. Αυτήν που επιτρέπει, σε ξένους υπέρμετρα κι άστοχα να αναμειγνύονται στις δικές μας υποθέσεις και σε δικούς μας τυχάρπαστους να διαφεντεύουν την οικονομική και πολιτική μας ζωή.
Το ζητούμενο είναι η αναγέννηση, η ανασυγρότηση, η επανίδρυση της Ελλάδας. Δίχως μια τέτοια στόχευση ούτε τα άμεσα και δραματικά μας προβλήματα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, ούτε να βάλουμε στέρεες βάσεις για το μέλλον της χώρας.
Τα συστατικά στοιχεία του περιεχομένου αυτής της επανίδρυσης θα τα αναζητήσουμε στην αναίρεση των αντιλήψεων και των πρακτικών που έβλαψαν και βλάπτουν τη χώρα. Ενδεικτικά:
1.Την Ελλάδα δεν θα τη σώσουν ή καταστρέψουν οι ξένοι αλλά εμείς οι ίδιοι. Από μας εξαρτάται η αξιοποίηση ή η απώλεια διεθνών ευκαιριών, η αντιμετώπιση διεθνών δυσκολιών.
2.Χωρισμένοι σε στρατόπεδα δίχως συλλογικότητα δεν πρόκειται να πετύχουμε τίποτα. Μια παλλαϊκή πανεθνική ανάταση απαιτεί την αξιοποίηση όλων ανεξαίρετα των δυνάμεων. Μέσα σε ένα πλαίσιο δημοκρατίας, διαφάνειας, ελευθερίας, δικαιοσύνης, αξιοκρατίας, αμοιβαίου ελέγχου.
3.Δίχως συστηματική μελέτη και προγραμματισμό όλων των εθνικών δράσεων το μπάχαλο που έχουμε από κοινού φτιάξει, δεν πρόκειται να αναταχθεί. Κανένας τομέας της δημόσιας ζωής δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος. Δίχως να διαλύσουμε τη χώρα, όλα πρέπει να επαναξεταστούν από την αρχή και να επαναθεμελιωθούν. Το ελληνικό κράτος θα πρέπει για πρώτη φορά στη νεοελληνική ιστορία να γίνει δικό μας, όλων των Ελλήνων πολιτών που θα τους σέβεται και θα το σέβονται.
4.Η νοοτροπία του γρήγορου κι εύκολου πλουτισμού, η διασύνδεση πολιτικής-ΜΜΕ-επιχειρηματικότητας, η αδιαφάνεια στην απόκτηση και στη διοχέτευση του πλούτου, ληστρικές πρακτικές όπως το λαθρεμπόριο ή οι υπερτιμολογήσεις, η φοροδιαφυγή, το μπαξίσι, το ρουσφέτι, η αδιαφορία για το κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον, η ατομικιστική έλλειψη συνεργειών στην οικονομική δραστηριότητα, η απουσία αλληλεγγύης σε όσους στερούνται τα στοιχειώδη, η πολιτική δημαγωγία για εξ’ ουρανού οικονομικές παροχές, πρέπει να αντικατασταθούν από ένα νέο οικονομικό όραμα.
Που να προκρίνει τη σκληρή δημιουργική κι έντιμη δουλειά, την απόλυτη ελευθερία στην οικονομική δραστηριότητα και επιχειρηματικότητα μαζί με την απόλυτη διαφάνεια και τον απόλυτο κοινωνικό της έλεγχο, τη δίκαιη συμμετοχή όλων στις συλλογικές δαπάνες, την αλληλεγγύη στους αδυνάτους, τη μελέτη, τον προγραμματισμό, την καινοτομία, την ποιότητα και τη συνέργεια στην παραγωγή αγαθών κι υπηρεσιών.
5.Τέλος θέλουμε κι ένα νέο τύπου Έλληνα, μια πολιτισμική επανάσταση. Πως αλλιώς θα αλλάξουμε και θα επαναθεμελιώσουμε τη χώρα, αν δεν αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι που τη συναποτελούμε.
Στο χέρι μας είναι να είμαστε φιλότιμοι κι όχι κομπιναδόροι. Να αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας και μην τη μεταθέτουμε σε άλλους. Δίχως να χάνουμε την ατομική μας ελευθερία και ιδιοσυγκρασία να είμαστε λιγότερο ατομιστές και περισσότερο συλλογικοί. Δίχως να χάσουμε τον αυθορμητισμό και τη σπιρτάδα μας, να είμαστε πιο μελετηροί και προγραμματισμένοι και λιγότερο τσαπατσούληδες. Να σεβόμαστε περισσότερο τους συμπολίτες μας, όπως θέλουμε να μας σέβονται κι αυτοί. Να είμαστε λιγότερο ξερόλες και μισαλλόδοξοι, περισσότερο ταπεινοί κι ανεκτικοί.
Η επαναθεμελίωση της παιδείας μας και του τρόπου λειτουργίας των ΜΜΕ θα βοηθήσουν δραστικά σε αυτήν την κατεύθυνση.
*
Ωραία ή λιγότερο ωραία όλα αυτά ή χρειάζονται κι άλλα, μα πως και ποιός θα τα κάνει;
Η ανάγκη της χώρας και το μέγεθος του εγχειρήματος προσδιορίζουν την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αν για να γίνει η επανάσταση του 1821, χρειάστηκε σε συνθήκες παρανομίας μια κρυφή Φιλική Εταιρεία, που συσπείρωσε ότι καλύτερο διέθετε τότε ο τόπος, για να επανιδρυθεί σήμερα η Ελλάδα σε συνθήκες νομιμότητας, χρειάζεται η φανερή συστράτευση όσο γίνεται περισσότερων δυνάμεων. Οι δυνάμεις αυτές υπάρχουν παντού κι είναι πολλές σε όλα τα κοινωνικά στρώματα σε όλες τις ηλικίες. Ιδιαίτερα η νέα γενιά αν πειστεί ότι ο σκοπός αξίζει τον κόπο, μπορεί να προσφέρει απρόσμενα πολλά. Το κλειδί είναι μια στοιχειώδης αίσθηση συνευθύνης και συμμετοχής. Αν θέλουμε να εξακολουθούμε ν’ αφήνουμε την Ελλάδα, τις τύχες μας και τις τύχες των νέων ανθρώπων, στα χέρια ιδιοτελών κομματικών στρατιών με ιδεολογικές, υπαρξιακές ή και οικονομικές ιδιοτελείς αγκυλώσεις, με ηγέτες αμφίβολου εμβέλειας, καμμιά φορά και καθόλου εμβέλειας, ήθους ή ικανοτήτων, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Τα παλαιά πολιτικά κόμματα, περισσότερο αυτά που κυβέρνησαν, αλλά κι αυτά που δεν κυβέρνησαν αλλά δεν πήραν χαμπάρι από το επερχόμενο τσουνάμι, έχουν ευθύνη για το κατάντημα της χώρας. Ευθύνη έχουμε όμως κι εμείς όλοι οι Έλληνες πολίτες που τα ψηφίζαμε ή που σφυρίζαμε αδιάφορα.
Επειδή το επιζητούμενο εγχείρημα είναι ιστορικό και πανεθνικό, δεν έχει νόημα να εμπλακεί κανείς σε φτηνές κομματικές αντιπαραθέσεις. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι η ανάταση δεν μπορεί να προέλθει και να στηριχθεί, παρά από νέες κυρίως πολιτικές δυνάμεις, που δεν είναι ποικιλότροπα εγκλωβισμένες στο παλαιό πολιτικό σύστημα. Όσοι από τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα, τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, έχουν εν μέρει ήσυχη τη συνείδησή τους, συναισθάνονται το βάρος της ευθύνης τους και θέλουν να βοηθήσουν, δεν έχουν παρά να το πράξουν όχι από θέση ισχύος αλλά ταπεινά ισότιμα με τους άλλους συμπολίτες τους δίχως ιδιοτέλεια κι ανταλλάγματα. Κι όσοι από την Αριστερά κατανοούν, ότι δε φταίει μόνο η εφαρμογή αλλά και το ίδιο το θεολογικό υπόδειγμα και δεν επιθυμούν δεύτερους γύρους μετά τη Βάρκιζα, δεν έχουν παρά να συνδράμουν σε ένα πανεθνικό, όχι αριστερό γιατί είναι ατελές κι όχι δεδομένο γιατί θέλει μελέτη, επεξεργασία και συνεννόηση, πρόταγμα.
Το ΠΟΤΑΜΙ, ένα νέο πολιτικό κίνημα αδέσμευτο από ιδεολογικές, οικονομικές ή στείρες αυτοαναπαραγωγικές αγκυλώσεις, προσφέρεται σήμερα ως ο πιο κατάλληλος πολιτικός σχηματισμός, ικανός ν’ αποτελέσει το εφαλτήριο για την επανεκκίνηση της Ελλάδας. Η χωρίς αναστολές πλαισίωσή του κι από άλλους έντιμους κι άξιους συμπολίτες μας σε όλη την επικράτεια, που δεν θέλουν πια άλλο να απέχουν αλλά να συμμετέχουν, θα βοηθήσει στην ταχύτερη και πληρέστερη αντιμετώπιση της νέας ιστορικής πρόκλησης της χώρας.
Λιγότερο ή περισσότερο σύντομα μια νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μέσα από εκλογές, θα κληθεί να διαχειριστεί σε ιδιαίτερα δυσμενείς εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες τις τύχες μας. Η κυβέρνηση αυτή δεν θα είναι το τέρμα αλλά η αρχή του δρόμου. Κάθε αρχή και δύσκολη και σημαντική. Πρέπει ανεξάρτητα από τα τερτίπια του εκλογικού νόμου να εκφράζει την πλειοψηφία του λαού και να πλαισιωθεί από στελέχη κι επιτελεία με ισχυρή κι όχι δοτή προσωπικότητα, έντιμα και ικανά, δίχως οικονομικές εξαρτήσεις, κομματικές ή συντεχνιακές παρωπίδες. Με συναίσθηση της δυσκολίας του έργου τους και των ποικιλότροπων εμποδίων και παγίδων που θα βρούν στο δρόμο τους και με πρόβλεψη για την επόμενη και μεθεπόμενη μέρα. Η συζήτηση για την πλαισίωση αυτής της κυβέρνησης έχει την ίδια βαρύτητα με τη συζήτηση για το πρόγραμμά της.
Οι εκλογές προσφέρονται για δημαγωγία, η χώρα έχει και θα έχει ανάγκη μόνο την αλήθεια, όσο σκληρή κι επώδυνη κι αν είναι αυτή. Αυτός που θα την πει θάναι κι ο αυριανός ή ο μεθαυριανός πραγματικός νικητής.

Δημήτρης Κουμάνταρος                       Αθήνα 12.9.2014

Η Πολιτεία του Κανένα Καθένα