«ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ, ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ».

Παρέμβαση του αξέχαστου συντρόφου Σωτήρη Σιώκου, στο διήμερο του ΜΑΧΩΜΕ

«Ευρωπαϊκή ενοποίηση, γεωπολιτικές αντιθέσεις στη Μεσόγειο και η πολιτική της Αριστεράς»

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Θα ήθελα πριν προχωρήσω στις 2ενότητες (ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ - ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ - ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ) να διευκρινίσω για τη γενικότερη έννοια ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, διότι είναι διαδεδομένο ότι πολιτισμός είναι μόνον οι τέχνες και τα γράμματα. Η άποψη μου είναι ότι πολιτισμός είναι η διαλεκτική ενότητα ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (τέχνες – γράμματα – Δίκαιο – φιλοσοφία – παιδεία κ.ά.). Για παράδειγμα ένας εργάτης του μπρούτζου, της πέτρας, του ξύλου, μία υφάντρα, ένας συγγραφέας, ένας μουσουργός, είναι ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ. Εξαιρείται ο τομέας σχεδίασης – κατασκευής – εμπορίας όπλων, που δεν υπάγεται στην ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, αλλά έχει σχέση με την καταστροφή της Δημιουργίας και δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο και τραγικότερο παράδειγμα από τους ΧΙΜΓΑΚΟΥΣΑ (τους επιζήσαντες του πυρηνικού ολέθρου της Χιροσίμας – Ναγκασάκι, 6-9/8/1945). Γι΄αυτό και η ανθρωπότητα τιμά ξεχωριστά, όσους εργάτες της πολεμικής βιομηχανίας υποστηρίζουν την ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ της ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΕΙΡΗΝΙΚΗ και κατ΄ επέκταση το αίτημα: ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ.

ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ - ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η χώρα μας, μετά την επανεμφάνιση των Ελλήνων στο προσκήνιο της ιστορίας, με την απρόσμενη επανάσταση του 1821 (για τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ) έζησε επί μακρόν – σχεδόν μέχρι και σήμερα, σε έναν κλοιό εξάρτησης, που δημιούργησαν κατά εποχές οι μεγάλες δυνάμεις. Υπέστη επομένως, όλες τις συνέπειες αυτής της εξάρτησης και υφίσταται δυσμενή αποτελέσματα που παίρνουν ονόματα κοινωνικής γενοκτονίας και ερήμωσης, εφελληνισμού, εθνικής καταστροφής με καταλυτικά αποτελέσματα σε όλους  τους τομείς της πολιτικής και κοινωνικής ζωής, τις οικονομικές σχέσεις, την απασχόληση, τα εθνικά προβλήματα και τη ζωή της εργατικής τάξης, την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις της άρχουσας τάξης και του ταξικού κράτους και ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία της οικονομικής κρίσης, παραμένει η δημιουργία φραγμών στην πρόσβαση προς τα «κέντρα γνώσης», με αποτέλεσμα να διατηρείται ένα μεγάλο μέρος του λαού σε πολιτιστικό επίπεδο μη συμβατό με τις απαιτήσεις και τους στόχους εκείνους, που θα οδηγούσαν σε ανώτερα επίπεδα κοινωνικής – πολιτιστικής συνείδησης.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το δημοτικό τραγούδι, μία χιλιόχρονη δημιουργία και συνδετικός κρίκος του λαού μας, άρχισε να καταγράφεται κατ΄ αρχήν από τους ξένους περιηγητές, που εντόπισαν πολύ νωρίς τη σπουδαιότητα του. Αντίθετα, το ελληνικό κράτος από την ίδρυση του, το περιφρόνησε επί έναν αιώνα και προσπάθησε να το βάλει στο περιθώριο της ιστορίας. Διασώθηκε χάρις τον «πατριωτισμό των Ελλήνων», όπως άλλωστε και τόσα άλλα από τα δημιουργήματα αυτού του λαού, όπως η μελέτη του αρχαίου δράματος, οι παραδοσιακοί χοροί, το ρεμπέτικο τραγούδι. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, η εξάρτηση έβαλε και βάζει τη σφραγίδα της, όπως η δομή της οικονομίας σε ολιγοπωλιακή μορφή και οι όποιες προσπάθειες εθνικής ανασυγκρότησης, συνέχεια των οικονομικών συνταγών του προστατευτισμού, της αυτάρκειας και της ιδεολογίας του οικονομικού εθνικισμού, κονιορτοποιήθηκαν από τη δικτατορία των αγορών, πρωτοστατούντος του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Στον τομέα της παιδείας – έρευνας – πολιτισμού, ο απολογισμός εκφράζεται με μία λέξη: ερείπια!!!

Η ταξική συνείδηση συνδέεται με τη βιομηχανική ανάπτυξη, τα πρώτα επαγγέλματα και τη δημιουργία των πρώτων “Αδελφοτήτων”, από τότε και μετά μέχρι τη δημιουργία της μεγάλης οργάνωσης της Θεσσαλονίκης της Φεντερασιόν και της ίδρυσης της ΓΣΕΕ, στη συνέχεια, του ΣΕΚΚΕ, ΚΚΕ, Αριστερά στην πορεία μέχρι σήμερα. Η οργάνωση της εποποιίας εκτός Ελλάδος με επίκεντρο τις ΗΠΑ και τις παναμερικανικές οργανώσεις των Ελλήνων. Η επίδραση του εργατικού κινήματος στη νεοελληνική διανόηση είναι καταλυτική. Παραθέτω ενδεικτικά ορισμένα ονόματα που ακόμα ασκούν μεγάλη επίδραση, όχι μόνο στον κόσμο της εργασίας.

ΡΗΓΑΣ ΓΚΟΛΦΗΣ – ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΣ Ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ – ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ  - ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ – ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ – ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ, ο οποίος με αφορμή τη σφαγή των εργατών 9^η Μάη 1936 (9 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες) έγραψε σε 20 ενότητες τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΘΡΗΝΟ ΚΑΙ ΥΜΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ, αξιοποιώντας τον λαϊκό θρήνο – τις επαναστατικές παραδόσεις, βουτώντας κυριολεκτικά την πένα του στο αίμα της ιστορίας, είναι επίσης μεγάλη η συμβολή γι΄ αυτό το έργο μεγάλων δημιουργών: Μ. ΘΕΟΔΟΡΑΚΗ - ΤΑΣΣΟΥ. Να διευκρινίσω όμως ότι η Αριστερά έχει αναφορές σε πνευματικούς ανθρώπους, που συνδύασαν το εθνικό με το κοινωνικό και οικουμενικό όπως Ρήγας Βελεστινλής, Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Κάλβος, Άγγελος Σικελιανός.

ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Υπό μορφή τίτλων να δώσω το στίγμα αυτού του κεφαλαίου λόγω χρόνου. Ξεκινώ με ένα προοίμιο: ο λαϊκός πολιτισμός δε σημαίνει για το λαό μας μόνο τέχνη, μονάχα αισθητική απόλαυση (εδώ συμπεριλαμβάνεται και το δημοτικό τραγούδι, λαϊκό τραγούδι, εργατικό και επαναστατικό τραγούδι, παραδοσιακοί χοροί, καραγκιόζης – λαϊκό θέατρο, λαϊκή ζωγραφική). Σημαίνει ακόμα και την αγάπη της ελληνικής γλώσσας, ως πεμπτουσία της ελληνικής κληρονομιάς, την ενότητα του χαρακτήρα, την πίστη στον άνθρωπο και τις μεγάλες αξίες, την ανθρωπιά, την αξιοπρέπεια, τη δικαιοσύνη, την τιμή, τη λευτεριά, το φιλότιμο, τη λεβεντιά. Η βαθύτερες ρίζες του ελληνισμού είναι η εθνική μας κουλτούρα από τον ΑΙΣΧΥΛΟ έως τον ΡΙΤΣΟ, μπολιασμένης με τον ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ, ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟ, την παγκόσμια κουλτούρα, όταν δηλ. ο ΑΙΣΧΥΛΟΣ – ΣΟΦΟΚΛΗΣ – ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ συναντούν τον ΣΑΙΞΠΗΡ, τον ΜΠΡΕΧΤ, τον ΜΠΕΚΕΤ, τον ΠΙΝΤΕΡ. Κι ένα προοίμιο για την πολιτιστική πολιτική της Αριστεράς «Για την Αριστερά η προοπτική είναι διεθνιστική, αλλά η αφετηρία είναι η εθνική ή καλύτερα η διαλεκτική σχέση ΤΑΞΙΚΟΥ – ΕΘΝΙΚΟΥ - ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΟΥ».

Στα πλαίσια αυτά διατυπώνω 7 άξονες – τίτλους, για μία αριστερή πολιτική που αναδεικνύει τον πολιτισμό:

·         Πολιτιστική διάσταση της παιδείας και η συνακόλουθη αισθητική καλλιέργεια των παιδιών από τα πρώτα βήματα της ζωής τους (καλλιτεχνική παιδεία όλων των βαθμίδων από το νηπιαγωγείο έως το Πανεπιστήμιο). Οικονομική ανάπτυξη – πολιτιστική άνθηση (Περικλής), ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΟΗΕ), ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ (ΣΥΡΙΖΑ). Εδώ συμπεριλαμβάνονται όλα οι μεγάλες παρακαταθήκες από την Αθηναϊκή Δημοκρατία – Οκτωβριανή Επανάσταση – NEW DEAL – Εθνική Αντίσταση – Δεκαετία του ΄60

·         Ανοιχτή πρόσβαση όλου του κόσμου στα πολιτιστικά αγαθά (καλύτερες παρακαταθήκες της Οκτωβριανής Επανάστασης)

·         Ανοιχτά μέτωπα εναντίον της εμπορευματοποίησης του πολιτισμού, εναντίον όλων των μορφών υποκουλτούρας

·         Η όλο και πιο οργανωμένη αντίσταση στις δυνάμεις της βίας (φασισμού, ρατσισμού, ναζισμού, νεοναζισμού), της βαρβαρότητας και της κοινωνικής καταστροφής, σε μία κατεύθυνση οριζόμενη από τη διαλεκτική ενότητα του αγωνιστικού ανθρωπισμού, της ειρήνης και του αφοπλισμού και της οικολογικής ευαισθησίας (ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ)

·         Η προάσπιση κατά προτεραιότητα των ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

·         Η προάσπιση της ανθρώπινης ζωής και της εργασίας, με βάση τις αξίες του νομικού πολιτισμού, όπως διατυπώθηκαν στην ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΟΗΕ και την ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ – το ιδρυτικό της ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΔΟΕ)

·         Η αναμέτρηση με το καταναλωτικό πρότυπο ζωής, που προωθεί ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ και την ιδεολογία του, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ – ΠΟΛΕΜΟΣ – ΑΡΠΑΓΗ. «Αυτοί ξεπορτίζουν τα κεφάλαια από τη χώρα μας κι εμείς παραμένουμε με τα πεζούλια μας». Από την ομιλία του Άρη στη Λαμία και ότι αυτό σημαίνει για τους δύο πολιτισμούς