Τουριστική ανάκαμψη ή κυοφορούμενο μπάχαλο ;

του Νίκου Ιακ. Γερονικόλα

Αναμφίβολα η αισιοδοξία και ο ψυχολογικός παράγοντας αποτελούν δύο από τις προϋποθέσεις για την οικονομική ανάκαμψη σε περιόδους κρίσεων. Ειδικότερα, όμως, στον τουριστικό τομέα και ακόμα περισσότερο στον μαζικό τουρισμό η ψυχολογία της αγοράς και κυρίως των επισκεπτών διαμορφώνεται πέρα από τις τιμές και από τρέχοντα θέματα ενδιαφέροντος της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Μοιραία, λοιπόν, η Ελλάδα αν και θεωρείται παραδοσιακά ένας ασφαλής προορισμός, υπό τις πρωτοφανείς συνθήκες της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, καλείται να διαχειριστεί και το ζήτημα του Covid 19 όχι μόνο ως ζήτημα υγείας των πολιτών της, αλλά και των τουριστών. Καλούμαστε, δηλαδή, ως κράτος, πολιτικό και επιχειρηματικό σύστημα, εργαζόμενοι και πολίτες να ξεπεράσουμε τον υγειονομικό πήχη της πανδημίας και να εγγυηθούμε την ομαλή διαβίωση τόσο των Ελλήνων, όσο και των τουριστών. Αυτή όμως η αναγκαία κρατική, επιχειρηματική και κοινωνική συνευθύνη, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελεί πολιτικό άλλοθι ώστε να μην τεθούν εγκαίρως ορισμένα σοβαρά ζητήματα και να καθοριστούν οι λύσεις τους.

Σχεδόν δύο χρόνια μετά το 2019 και λίγο πριν να ξεκινήσει η τουριστική περίοδος, ποιος δεν ανυπομονεί με συγκρατημένη αισιοδοξία να γίνει η επιστροφή στις δουλειές και σε μια κανονικότητα που τόσο πολύ μας έλειψε; Ποιος όμως δεν ανησυχεί ενδόμυχα για την πιθανότητα κάτι να στραβώσει την τελευταία στιγμή και ν’ ανατραπούν όλα; Κι όμως, παρά την ευαίσθητη ισορροπία, υπάρχει μια πτυχή στις αναχωρήσεις των επισκεπτών που έχει αφεθεί στην τύχη της. Σιωπηρά αφέθηκε κι αυτή στις πλάτες όχι συνολικά της τουριστικής βιομηχανίας και των κολοσσών της, αλλά των εγχώριων ξενοδοχειακών μονάδων που καλούνται ξανά να αυτοσχεδιάσουν για να υποκαταστήσουν τους κρατικούς μηχανισμούς, την απουσία ξεκάθαρου σχεδιασμού και να βρουν λύσεις. Όμως αυτή τη φορά, από μόνοι τους οι εγχώριοι επαγγελματίες του τουρισμού είναι αδύνατο να δώσουν λύση που θα αποτρέψει το κυοφορούμενο μπάχαλο.

Τα PCRtest στην αναχώρηση του επισκέπτη αποτελούν τεράστιο θέμα. Για παράδειγμα σε ότι αφορά τη Ρόδο, στις πρώτες εβδομάδες της νέας σεζόν, θα υπάρχει η ανάγκη διενέργειας μέχρι και 3000 PCRtest κατά τις ημέρες αιχμής. Βέβαια, υπό συνθήκες κανονικής τουριστικής περιόδου στο νησί θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης διενέργειας 15.000 PRCtest την ίδια ημέρα. Ο αριθμός αυτός δεν είναι αυθαίρετος, αλλά προκύπτει από τον μέγιστο αριθμό αναχωρήσεων επισκεπτών από το αεροδρόμιο ‘Διαγόρας’ και επιπρόσθετα τον αριθμό των επισκεπτών που θα διαμείνουν στα γύρω νησιά. Διευκρινίζεται δε ότι δεν συμπεριλαμβάνονται οι έκτακτες ανάγκες που θα προκύπτουν από τους επισκέπτες μέσω ιδιωτικών τουριστικών σκαφών, ούτε και τις ανάγκες του ντόπιου πληθυσμού.

Από μια σειρά ανεπίσημων συζητήσεων με πρόσωπα της επιστημονικής κοινότητας της Ρόδου, χωρίς να υπάρχει μία πολιτική ομπρέλα σε επίπεδο ΟΤΑ ή κεντρικού κράτους, προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

- Στη διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας θα είναι έτοιμα στη Ρόδο τέσσερα κέντρα διενέργειας PCRtest.

- Κάποια από αυτά, τα ιδιωτικά, έχουν προχωρήσει στην παραγγελία ειδικού εξοπλισμού που παρέχει τη δυνατότητα γρήγορης διενέργειας του test και εξίσου γρήγορης εξαγωγής αποτελεσμάτων.

- Οι ιδιοκτήτες ορισμένων από τα κέντρα αυτά προετοιμάζονται για την 24ώρη λειτουργία των εργαστηρίων τους, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των ξενοδοχείων με τα οποία έχουν έρθει σε συμφωνία.

- Όπως φαίνεται, το κόστος διενέργειας των PCRtest θα μετακυλήσει στους επισκέπτες, διότι προέκυψε ότι το συνολικό ποσό που αθροιστικά θα προκύψει για κάθε ξενοδοχειακή επιχείρηση θα είναι τεράστιο.

- Όσα κέντρα διενέργειας PCRtest δεν διαθέτουν ειδικό εξοπλισμό, θα βρεθούν αντιμέτωπα με διαδικαστικά προβλήματα που θα οδηγήσουν σε ασύλληπτης έκτασης καθυστερήσεις.

- Ανεξαιρέτως όλοι εκείνοι με τους οποίους έγινε συζήτηση, εντόπισαν ένα μεγάλο πρόβλημα: Το αδύναμο σημείο της όλης καταχώρησης όλων εκείνων των δεδομένων που θα συνοδεύουν κάθε δείγμα. Στην πράξη, θα πρέπει να γίνεται καθημερινά η καταγραφή στα ξενοδοχεία και στα εργαστηριακά κέντρα πλήθους στοιχείων. Τα στοιχεία αυτά, ορισμένα αφορούν προσωπικά δεδομένα, στη συνέχεια θα πρέπει από κάποιον τρίτο να εισαχθούν στο σύστημα του εξοπλισμού για να ξεκινήσει το test. Μιλάμε για χιλιάδες ονόματα, πατρώνυμα, τις ημερομηνίες αναχώρησης, τα αεροδρόμια προορισμού και το πλήθος των πληροφοριών που θα πρέπει να συνοδεύουν το δείγμα, όσο και το αποτέλεσμα.

Εάν ένα όνομα καταχωρηθεί λάθος, τότε το test είναι άκυρο. Σε μια τέτοια περίπτωση ο επισκέπτης όχι απλώς θα έχει πληρώσει για ένα test που δε φέρει τα στοιχεία του, αλλά επιπλέον θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ακόμα πιο σοβαρό δίλημμα:

Να ξανακάνει το test χάνοντας όμως το αεροπλάνο, ή να επιστρέψει στην πατρίδα του και να μπει σε 14ήμερη καραντίνα;

Το παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα που θα προκύψουν σχετικά με την ανάγκη διενέργειας των PCRtest. Δυστυχώς, υπάρχουν και αρκετά άλλα αναπάντητα ερωτήματα:

- Πως θα γίνεται η συλλογή του δείγματος; Στο ξενοδοχείο ή θα πρέπει ο επισκέπτης να πάει σ’ ένα από τα εργαστηριακά κέντρα;

- Πως θα γίνει η διαχείριση του όλου θέματος από τους ιδιοκτήτες καταλυμάτων των οποίων η οργάνωση δεν είναι το δυνατό τους σημείο;

- Ποιος θα διαχειριστεί τη λαοθάλασσα που θα συγκεντρώνεται έξω από τα εργαστηριακά κέντρα;

- Τι θα ισχύσει με τα καταλύματα των μικρών νησιών;

- Ποιος θα αποζημιώσει τον επισκέπτη που θα χάσει το αεροπλάνο του ή θα πρέπει επιστρέφοντας να μπει σε καραντίνα;

- Ποιος θα αναπληρώσει στον επισκέπτη την απώλεια της χαράς που κέρδισε στις διακοπές του, θα ανασκευάσει τις αρνητικές εντυπώσεις και τη δυσφήμιση του προορισμού και της χώρας;

Εν τέλει, όλο αυτό το εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα φαίνεται να έχει αφεθεί στην λογική της αυτορρύθμισης. Είναι όμως δυνατόν να υποστεί ο τουριστικός τομέας και οι αεροπορικές μεταφορές ένα ενδεχόμενο μπάχαλο μέχρι η αγορά να αυτορρυθμιστεί, πολλώ δε μάλλον σ’ ένα ζήτημα όπως η πανδημία του covid 19 όταν η κρατική πολιτική, επίβλεψη και παρέμβαση ήταν μέχρι τώρα ο κανόνας;

Ούτε το Υπουργείο Τουρισμού, ούτε η Περιφέρεια, ούτε οι οργανωμένοι μας φορείς, ούτε καν εμείς οι ίδιοι οι επιχειρηματίες έχουμε αναδείξει και απαιτήσει να διαμορφωθεί ένα ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας για το μεγάλο θέμα της διενέργειας των PCRtest. Ένα πλαίσιο με κανόνες, υποχρεώσεις, και απαιτήσεις για όλους.

Δεν μας επιτρέπεται αυτού του είδους η έλλειψη οργάνωσης και αν αυτό το κενό δεν καλυφθεί άμεσα, τότε η πιθανότητα ενός γενικευμένου μπάχαλου είναι μεγάλη.

Τον ξένο επισκέπτη, όπως και τον Έλληνα πολίτη δεν τον αφορά αν ορισμένοι παράγοντες έχουν επιλέξει για λόγους πολιτικής επιβίωσης να παριστάνουν τους ευχάριστους και να αναμασούν την καραμέλα ότι τυπικά δεν έχουν αρμοδιότητα.

Το θέμα μπορεί να επιλυθεί και να υπάρξουν ξεκάθαροι κανόνες και πλαίσιο λειτουργίας, συναρμοδιότητας και συνευθύνης. Ο σκοπός άλλωστε του γράφοντος δεν είναι να ασκήσει στείρα πολιτική ή θεσμική κριτική στους φορείς και στους εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος, αλλά να τους κινητοποιήσει.

Ειδικότερα έχω την πεποίθηση ότι εφόσον το ζήτημα τεθεί και υπάρξει η ενημέρωση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο θα επιλυθεί άμεσα και θα παρθούν ξεκάθαρες αποφάσεις για να δημιουργηθεί ένα ρεαλιστικό πρωτόκολλο γύρω από τα PCR test.