Σύσταση φορέων διαχείρισης ανακηρυγμένων μνημείων της “UNESCO” στην χώρα μας

ΕΡΩΤΗΣΗ

Θεσσαλονίκη, 11/11/2021

Του: Κυριάκου Βελόπουλου, Προέδρου Κόμματος, Βουλευτή Λάρισας

ΠΡΟΣ: Την κ. Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού

ΘΕΜΑ: «Σύσταση φορέων διαχείρισης ανακηρυγμένων μνημείων της “UNESCO” στην χώρα μας»

Κυρία Υπουργέ,

Στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της «UNESCO» συγκαταλέγονται δεκαοχτώ (18) εγγεγραμμένα μνημεία και τοποθεσίες της χώρας μας. Πρόκειται για τον Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα, στις Βάσσες Φιγαλείας, για τον Αρχαιολογικό Χώρο της Ακροπόλεως των Αθηνών, για τον Αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, για τη Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, για τα Μετέωρα, για τον Άθω, για τα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μουσεία της Θεσσαλονίκης, για τον Αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου στην Επίδαυρο, για τον Αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά, για την Αρχαία Ολυμπία, για την Δήλο, για τη Μονή Δαφνίου, για τη Μονή Οσίου Λουκά και για τη Νέα Μονή της Χίου, για το Πυθαγόρειο και για το Ηραίο της Σάμου, για τον Αρχαιολογικό χώρο των Αιγών (Βεργίνα), για τον Αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών και της Τίρυνθας, για το Ιστορικό Κέντρο (Χώρα) με το Μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου και για το Σπήλαιο της Αποκάλυψης στην Πάτμο, για την Παλαιά πόλη της Κέρκυρας και για τον Αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων. Η εγγραφή, όμως, τύποις, των αναφερόμενων μνημείων και τοποθεσιών στον κατάλογο των ως άνω μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς δεν προσδίδει στα εν λόγω μνημεία, αφ΄ εαυτού, την επιθυμητή, επιδιωκόμενη και ουσιαστική υπεραξία μιας προβολής τους, την οποία μπορούν να καρπωθούν οι τοπικές κοινωνίες που βρίσκονται γύρω τους.

Συνεπώς, τίθεται επί τάπητος η αναγκαιότητα σύστασης δημόσιων Φορέων αρμόδιων για κάθε ένα εκ των ανωτέρω μνημείων και τοποθεσιών, οι οποίοι θα απαρτίζονται από πρόσωπα, ει δυνατόν, προερχόμενα εκ των τοπικών κοινοτήτων, στις οποίες εδράζονται τα εν λόγω μνημεία, με τα προηγούμενα πρόσωπα να φέρουν τη μέγιστη δυνατή εγνωσμένη σχετική επιστημονική και ιστορική κατάρτιση. Οι Φορείς αυτοί, βάσει πάντοτε των Αρχών που διέπουν την «UNESCO», θα όφειλαν να αναλάβουν την αρμοδιότητα της μετουσίωσης της αναγνωρισιμότητας των ανωτέρω μνημείων σε υπεραξία ουσιαστικού αποτελέσματος στις τοπικές κοινωνίες, μέσω της υλοποίησης δράσεων προβολής αυτών, μέσω της προσέλκυσης ποιοτικών κύκλων περιηγητών και εν γένει, λειτουργώντας ως «φάροι» ανάδειξης των στόχων της «UNESCO». Η δεδομένη απουσία χώρων προσέλκυσης κοινού και υποδοχής επισκεψιμότητας σε χώρους και μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, με προσανατολισμό τον ανωτέρω οργανισμό και τις Αρχές του, φανερώνει, τόσο την απουσία πραγματικού ενδιαφέροντος της χώρας μας για ουσιαστική συμμετοχή στο παγκόσμιο πολιτιστικό «γίγνεσθαι», όσο και απουσία από τις διεργασίες για συλλογικές λύσεις και την διεθνή οργάνωση, με σκοπό καταληκτικό την έτι περαιτέρω αναβάθμιση σε παγκόσμια κλίμακα των στοιχείων που συνθέτουν τον διαχρονικό ελληνικό πολιτισμό.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται η κ. Υπουργός:

Προτίθεσθε να προβείτε στις δέουσες ενέργειες, προκειμένου να συσταθούν κατά τόπους, στις περιοχές όπου είναι εγγεγραμμένα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της χώρας μας, πολιτιστικοί Φορείς διαχείρισης, οι οποίοι θα διέπονται από τις Αρχές της

«UNESCO» και θα αναλάβουν το έργο της διαχείρισης, της προβολής και της περαιτέρω ανάδειξης των ως άνω Μνημείων και των πέριξ αυτών τοποθεσιών, που περιλαμβάνονται στον κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της «UNESCO»;

Ο ερωτών Βουλευτής 

ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

06.12.2021 12:49:31

AKPIBEZ ANTIFPAФO

ΥΠΠΟΑ 06/12/2021

Α. Π.: 553317

Απάντηση στο έγγραφο:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ & ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

AHO

ΔHMHTHP-E2ENH 2AΔOFIANNH

Ερ. Φ.: 65

Ταχ. Δ/νση: Μπουμπουλίνας 20-22

Ταχ. Κώδ : 106 82

Τηλέφωνο : 2131322-362, 363, 368

Fax : 210-82.01.426

Email : atneke@culture.gr

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ:

Βουλή των Ελλήνων

Δ/νση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου Τμήμα Ερωτήσεων

Βουλευτή κ. Κυριάκο Βελόπουλο

Θέμα: Απάντηση στη με αριθμό πρωτοκόλλου 1215/15.11.2021 Ερώτηση με θέμα:

«Σύσταση φορέων διαχείρισης ανακηρυγμένων μνημείων της "UNESCO" στην χώρα μας»

Σε απάντηση της με αριθμ. Πρωτοκόλλου 1215/15.11.2021 Ερώτησης του Βουλευτή κ. Κυριάκου Βελόπουλου και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Η Ελλάδα έχει εγγράψει έως σήμερα 18 μνημεία / χώρους στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Από αυτά, τα 16 έχουν εγγραφεί πριν από το 2000, χωρίς Σχέδιο Διαχείρισης, δεδομένου ότι κατά την ένταξή τους, η ύπαρξη Σχεδίου Διαχείρισης δεν αποτελούσε προϋπόθεση για την εξέταση της υποψηφιότητας. Από το 2005, ωστόσο, και σύμφωνα με τις ισχύουσες Επιχειρησιακές Οδηγίες της UNESCO, η κάθε υποψηφιότητα πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύεται από το Σχέδιο Διαχείρισης.

Η εκπόνηση αυτών των Σχεδίων, που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας, αποτελεί αντικείμενο του εν εξελίξει Έργου "Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων - Εκπόνηση Σχεδίων Διαχείρισης για τα Εγγεγραμμένα Μνημεία και Χώρους της Ελλάδας στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO", το οποίο έχει ενταχθεί στο Ε.Π. "Μεταρρύθμιση Δημόσιου Φορέα 2014-2020" του ΕΣΠΑ 2014-2020. Τα εν λόγω Σχέδια Διαχείρισης, σύμφωνα με τις Επιχειρησιακές Οδηγίες της UNESCO, θα καθορίζουν και θα διασφαλίζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, τους τρόπους προστασίας και προβολής του κάθε αγαθού, κατά περίπτωση μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες και συνέργειες όλων των εμπλεκόμενων και συναρμόδιων φορέων. Επιπλέον, θα προδιαγράφουν ένα σύστημα για την εφαρμογή μέτρων προστασίας και διαχείρισης του αγαθού, ώστε να εξασφαλίζονται οι εν γένει αξίες του, αλλά και να διατηρούνται ή να βελτιώνονται οι όροι της ακεραιότητας και αυθεντικότητας που πληρούνταν κατά την εγγραφή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η αρμόδια για τη διαχείριση του μνημείου / χώρου Εφορεία Αρχαιοτήτων, αλλά και οι άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α και άλλων εμπλεκόμενων Υπουργείων και φορέων, θα είναι σε θέση να λειτουργούν κάτω από έναν κοινό στρατηγικό σχεδιασμό με συγκεκριμένους στόχους και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας τους.

Το έργο αντανακλά την ανάγκη ύπαρξης ενός στρατηγικού σχεδιασμού για την

προστασία και διαχείριση των εγγεγραμμένων μνημείων της χώρας μας στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ο οποίος συνάδει με τις διεθνείς απαιτήσεις και προδιαγραφές, αλλά παράλληλα ανταποκρίνεται στη δομή και τη λειτουργία του ελληνικού δημόσιου τομέα, καθώς και στο εθνικό θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο. Για μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που η προστασία και διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς συνιστά κατ' αρχήν κρατική αρμοδιότητα, με πολλούς εμπλεκόμενους φορείς και Υπηρεσίες, το εγχείρημα αυτό καθίσταται ιδιαίτερα απαιτητικό, πολυεπίπεδο και θα μπορούσε να πει κανείς και πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα.

Η μεθοδική και προγραμματισμένη κατάρτιση ενός συνολικού σχεδιασμού, που αποτελεί και το προσδοκώμενο αποτέλεσμα του έργου δεν αφορά αποκλειστικά το άμεσο μέλλον, αλλά έναν ευρύτερο χρονικό ορίζοντα και αναμένεται να συμβάλει ώστε να αντιμετωπιστούν με επιτυχία οι προκλήσεις και να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που θα δοθούν στο μέλλον μέσα στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται και όπου είναι υπαρκτή η τάση αξιοποίησης και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς παγκοσμίως.

Για την κατάρτιση, ωστόσο, ενός βιώσιμου σχεδίου, είναι πολύ σημαντική η επίτευξη της συναίνεσης μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Είναι προφανές ότι η αποτελεσματική εφαρμογή ενός Διαχειριστικού Σχεδίου προϋποθέτει τη συνέργεια με συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες, με την τοπική αυτοδιοίκηση, με συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, αλλά και με την ίδια την κοινωνία των πολιτών. Υπό αυτό το πρίσμα, μέρος των υπό εκπόνηση Διαχειριστικών Σχεδίων είναι η ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης, που θα υποδεικνύει τον τρόπο και τα μέσα επίτευξης των στόχων του και κατ’ επέκταση τη σύσταση επιτροπών, ομάδων ή φορέων παρακολούθησης και συντονισμού της υλοποίησής τους, με εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων και με συγκεκριμένες κατά περίπτωση αρμοδιότητες. Ωστόσο, της συγκρότησης αυτών των ομάδων, θα πρέπει να προηγηθεί η έγκριση των Διαχειριστικών Σχεδίων, από τα οποία θα προκύψει η αρμοδιότητα και η δικαιοδοσία των εμπλεκόμενων, ο βαθμός και οι τομείς συμβολής τους, καθώς και οι διαδικασίες και οι μηχανισμοί δραστηριοποίησής τους.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού

ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ

Εσωτερική Διανομή:

1. Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού

2. ΓΔΑΠΚ

3. ΔΙΠΚΑ

4. ΔΒΜΑ

5. ΔΔΕΑΜ